star twitter facebook envelope linkedin youtube alert-red alert home left-quote chevron hamburger minus plus search triangle x

MÔ PHỎNG Ô TÔ ĐIỆN: MỘT CÁI NHÌN TOÀN DIỆN VỀ HỆ THỐNG VÀ TÍNH TOÁN HIỆU QUẢ


1. Giới thiệu

Nhu cầu về các giải pháp di chuyển xanh đã thúc đẩy sự nghiên cứu và phát triển ô tô điện. Mô hình mô phỏng hệ thống xe điện không chỉ hỗ trợ việc kiểm tra và đánh giá công nghệ mới mà còn góp phần tối ưu hóa hệ thống năng lượng, giảm thiểu tổn thất và tăng hiệu quả hoạt động. Bài báo này tập trung vào việc mô phỏng các thành phần cơ bản của ô tô điện dựa trên sơ đồ “Battery Electric Vehicle Model for Vehicle System Level Simulation” được phát triển bởi MathWorks.

 

2. Phương pháp mô phỏng

2.1 Cấu trúc hệ thống

Hệ thống mô phỏng được chia thành các thành phần chính sau:

  • Bộ điều khiển và môi trường (Controller & Environment):
    Đây là thành phần chủ động nhận đầu vào từ “plant” và truyền tín hiệu điều khiển lên các bộ phận khác của hệ thống. Nó đóng vai trò làm cầu nối giữa các yếu tố môi trường và nội bộ, đảm bảo các phản hồi chính xác trong quá trình mô phỏng.
  • Bộ pin cao áp (High Voltage Battery):
    Chịu trách nhiệm cấp nguồn điện chính cho động cơ và các bộ phận liên quan. Trong mô hình, bộ pin không chỉ cung cấp nguồn năng lượng mà còn chia sẻ thông tin về trạng thái năng lượng qua kết nối dữ liệu.
  • Đơn vị truyền động động cơ (Motor Drive Unit):
    Nhận tín hiệu điều khiển từ bộ điều khiển và cung cấp tín hiệu truyền động, điều chỉnh mức điện áp và dòng điện cấp cho động cơ dựa trên yêu cầu vận hành.
  • Hộp số giảm tốc (Reduction Gear):
    Chuyển đổi tín hiệu cơ học từ motor drive thành lực kéo phù hợp cho hệ thống truyền động các bánh xe, góp phần kiểm soát tốc độ và mô-men xoắn truyền động.
  • Phương tiện chuyển động theo chiều dọc (Longitudinal Vehicle):
    Đại diện cho toàn bộ xe, bao gồm các phản ứng cơ học và động lực học khi nhận các tín hiệu điều khiển từ bộ điều khiển và các bộ phận truyền động.
  • Đơn vị đo lường (Measurement):
    Công cụ tính toán hiệu suất điện năng tổng hợp của hệ thống, giúp xác định giá trị tiêu hao điện năng (kWh/100 km) dựa trên các thông số từ các thành phần khác.

2.2 Quy trình mô phỏng

Quá trình mô phỏng bắt đầu từ việc thu thập thông tin của các thành phần như điện áp, dòng điện và mô-men xoắn từ động cơ và pin; sau đó, thông qua thuật toán điều khiển trong “Controller & Environment”, tín hiệu điều khiển phù hợp được cập nhật cho đơn vị truyền động động cơ. Kết quả sau đó được chuyển qua hộp số và cuối cùng là phương tiện chuyển động dọc theo, từ đó đo lường các tham số động lực học và hiệu năng tiêu thụ điện năng.

Việc tích hợp các thông số đo lường liên tục cho phép đánh giá hiệu suất hệ thống trong suốt quá trình vận hành mô phỏng, giúp đưa ra các điều chỉnh nhằm tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng.

 

3. Kết quả và thảo luận

Thông qua việc mô phỏng hệ thống, các kết quả số liệu về hiệu quả điện năng (kWh/100 km) được thu thập và phân tích. Ví dụ, sự thay đổi của hiệu suất dựa trên điều kiện tải và tốc độ xe mang lại những gợi ý khả thi cho việc tối ưu hóa quá trình chuyển hoá năng lượng. Một số xu hướng nổi bật bao gồm:

  • Ảnh hưởng của bộ điều khiển:
    Cách thức xử lý tín hiệu điều khiển có thể tác động trực tiếp đến hiệu suất của động cơ, từ đó ảnh hưởng đến toàn bộ tiêu thụ năng lượng.
  • Đóng góp của hộp số giảm tốc:
    Sự chuyển giao momen xoắn từ động cơ sang bánh xe cần được tối ưu hóa để giảm tổn thất về năng lượng và tăng hiệu suất truyền động.
  • Vai trò của đơn vị đo lường:
    Các thông số đo lường liên tục đóng vai trò là cơ sở cho việc đánh giá hiệu quả và cho phép điều chỉnh các tham số của mô hình theo thời gian thực.

Những kết quả thu được từ mô phỏng cho thấy việc tích hợp các thành phần cần thiết trong một hệ thống đồng bộ có thể tối ưu được mức tiêu thụ năng lượng, giúp cải thiện hiệu suất và giảm tối đa lãng phí năng lượng trong xe điện.

 

4. Kết luận

Bài báo đã chứng minh được tính khả thi trong việc ứng dụng mô hình mô phỏng ô tô điện nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của hệ thống. Thông qua việc phân tích các thành phần chủ chốt – từ bộ điều khiển, pin cao áp cho đến đơn vị truyền động và đo lường – chúng ta có thể rút ra được những kết luận thiết thực về cách thức cải thiện hiệu suất và giảm tiêu hao điện năng. Mô phỏng này mở ra một hướng đi mới cho việc nghiên cứu và phát triển công nghệ ô tô điện trong tương lai, hỗ trợ việc thiết lập các tiêu chuẩn cao hơn về hiệu quả năng lượng và bền vững môi trường.

Trong tương lai, nghiên cứu có thể mở rộng bằng cách tích hợp thêm các mô hình tối ưu hóa thuật toán điều khiển, mô phỏng điều kiện môi trường thực tế và nghiên cứu độ bền lâu dài của hệ thống dưới các điều kiện khác nhau. Qua đó, giúp hệ thống trở nên toàn diện hơn và phù hợp với các yêu cầu khắt khe của ngành công nghiệp ô tô điện hiện đại.

 

Tài liệu tham khảo

  1. MathWorks, Inc. (2020-2023). Battery Electric Vehicle Model for Vehicle System Level Simulation. [Hình ảnh sơ đồ mô phỏng].